Struktury něgajšnych wuglowych jamow cytaś, rozměś, formowaś, wuwijaś – pśedstajenje knigłow w Chóśebuzu a Budyšynje
Zwězk KULTUR[tagebau]LANDSCHAFT. Strukturen der Tagebaufolge lesen, verstehen, gestalten, entwickeln jo rezultat konference z tym samym titelom, kótaraž jo se wótměła w septemberu 2021 na Bramborskej techniskej uniwersiśe Chóśebuz‒Zły Komorow w ramiku slěźaŕskego zwěstka LIL-swětowe derbstwo: Łužyske krajiny něgajšnego górnistwa ako swětowe derbstwo UNESCO. Toś ta publikacija, hynac ako klasiske konferencowe spise, njejo myslona jano za fachowy publikum, ale dej pógnuś k cełotowarišnostnej diskusiji wó krajinje, kótaraž stoj za ducha techniskich inowacijow rowno tak ako za tšuśe domownje a wobstawne procese wuknjenja we wobchadanju z pšawami mjeńšynow a wobydlaŕstwa we stronach industrielnego górnistwa. Na to se myslecy, su partnarje zwěstka – Serbski institut, BTU Chóśebuz‒Zły Komorow a Institute for Heritage Management Chóśebuz (IHM) – pśepšosyli na pśedstajenje publikacije a na zgromadnu diskusiju.
Brunicowe górnistwo a jogo wucynki formuju bramborske a sakske krajiny, Dolnu a Górnu Łužycu. Togodla jo prědne pśedstajenje se wótměło w Bramborskem krajnem muzeju za moderne wuměłstwo (Dizelowa elektraŕnja) na 5. juliju w Chóśebuzu, a druge na 7. juliju w Smolarjejc knigłaŕni w Budyšynje. Wudawarja Markus Otto a Heidi Pinkepank (BTU) kaž teke awtorce Lea Brönner (IHM) a Jenny Hagemann (SI) su how zmakali interesěrowany a rad diskutěrujucy publikum. Pśez wjacor jo wjadła Mareike Herold (IHM). Pśi tom jo se naspjet wopokazało:
“Krajiny, to su emocije. Te emocije su za luźi cesto wažna wina, aby w regionje wóstali. Aby mógli wubuźiś pozitiwne emocije za tak mócnje pśeměnjonu krajinu ako něgajšne wuglowe jamy, jo trjeba krajinu cytaś a rozměś”. (Heidi Pinkepank)