Namakanka na čaporowych wikach wukopa so jako bibliografiska žadnostka
Rědke serbske knižne wudaće z 18. lětstotka namakane a přepodate
„Bringing the baby home today“, tak tituluje Berlinjan Roman Wilhelm přinošk na swojim instagram profilu, po tym zo je serbsku knihu z 18. lětstotka Serbskej centralnej bibliotece darił.
W aprylu dóńdźe mejlka Berlinjana do Serbskeho instituta, w kotrejž rozprawješe wo njedawnym „wuchowanju“ knihi z 18. lětstotka na čaporowych wikach njedaloko Kostrzyna (Küstrin). Jednaše so wo wudaće Noweho Zakonja w němskej a delnjoserbskej rěči, přełožk Jana Bogumiła Fabriciusa, dokładnje 6. nakład z lěta 1788. Spóznawši kulturelnu hódnotu, wobroći so na Serbski institut a kaž pozdźišo zhonichmy tež na statnu biblioteku w Berlinje. Pytaše nowu „domiznu” za knihu. Zwěsćiwši, zo so 6. nakład tutoho přełožka dotal nihdźe jewił njebě, zwurazni Serbska centralna biblioteka (SCB) hnydom zajim na knize. Dotal wobsedźi SCB „jenož“ 1., 3., 4. a 5. nakład Noweho Zakonja.
Fabricius přewza 1702 farske městno w Kórjenju pola Choćebuza, hdźež nawuknje tež serbšćinu pola Popojskeho fararja Johanna Korna. Hižo 1706 wuda wón w Choćebuzu Mały katechizm w delnjoserbskej rěči. Po tym dźěłaše hromadźe z Christophom Ermelom, archidiakonom Choćebuskeje klóšterskeje cyrkwje, na delnjoserbskim přełožku. Za to wužiwaše rukopisnu předłohu Noweho zakonja, kotraž dotal identifikowana njeje. 1709 ćišći so Nowy Zakoń w za tutón zaměr natwarjenej ćišćerni w Kórjenju. Na próstwu Fabriciusa bě Friedrich I. kral w Pruskej ćišć pjenježnje podpěrał. Z pomocu Pruskeje hłowneje bibliskeje towaršnosće móžachu dalše nakłady Noweho zakonja wuńć.
Prěnje cyłkowne wudaće Stareho a Noweho Zakonja w delnjoserbskej rěči, wobstejace z Noweho zakonja Fabriciusa a přełožka Stareho zakonja Gołkojskeho fararja Jana Bjedricha Frycu z lěta 1796 wuńdźe w lěće 1824. Jako zhromadnje ćišćane wudaće bu delnjoserbska biblija prěni a zdobom posledni raz 1868 wudata. W lěće 2018 wozjewi Choćebuska wotnožka Serbskeho instituta w kooperaciji z Towarstwom k spěchowanju serbskeje rěče w cyrkwi z.t. internetnu ediciju historiskeho teksta w třoch wersijach.
Dokelž so Roman Wilhelm, darićel knihi, powołansce z pismami zaběra, je tutu docyła jako žadnostku na wikach spóznał. Wilhelm nawjeduje labor za typografiju na uniwersiće wuměłstwow w Berlinje (UdK) a je so specializował na wuhotowanje wjacerěčnych spisow, wosebje w chinsko-łaćonskim konteksće. Jeho prěnje chinske pismo „Laowai Sung“ bu 2013 za Tokio TDC Award nominowany. Wokomiknje dźěła na publikaciji k dwurěčnym ćišćam. W tym zwisku zaběra so z wužadanjemi zažno-nowowěkowskich pismikistajernjow. Dwurěčne ćišće, w kotrychž stej serbski a němski tekst na jednej a tej samej stronje, běchu za proces pismiki stajenja přewšo naročne. Tež pismo Fabriciusoweho wudaća Noweho zakonja chce Wilhelm za swoju publikaciju wobjednawać.
Knižny dar budźe přez SCB nětko najprjedy raz fachowsce restawrowany.
Zarjadowanski pokiw:
W rjedźe zjawnych přednoškow Serbskeho instituta přednošuje typograf a UdK-docent Roman Wilhelm, dnja 27. awgusta w Budyšinje wo wosebitosćach dwurěčnych historiskich čišćow. Dokładny čas, městnosć a titul přednoška wozjewimy sčasom.
Serbska centralna biblioteka při Serbskim instituće, zběra w zmysle narodneje biblioteki wšu literaturu w serbskej rěči, wo Serbach a wo Hornjej a Delnjej Łužicy. SCB je zdobom fachowa knihownja Serbskeho instituta. Čitarnja je we wotewrjenskich časach (pó-srj 9-16 hodź, štw 9-18 hodź.) zjawnje přistupna.
- dale čitać: němskorěčny artikl wot Doris Teichmann wo přełožkach biblije w sorabistiskim portalu wědy SORABICON
