Witajće w Serbskim instituće.
Němsce řěka to: Sorbisches Institut.

Smy pisali tutón dźěl našeje stronu w lochkej rěči.
Njech ju wjele ludźi rozumja.

Što je Serbski institut?

Serbja bydla w Sakskej a Braniborskej.
Je jich něhdźe 60.000 čłowjekow.
Serbja maja dołhe stawizny a swójske nałožki.
A woni rěča swójska rěč: serbšćinu.
Serbšćina rozdźěli so do hornjoserbšćiny a delnjoserbšćiny.
Serbšćina je blisko přiwuzna druhim rěčam.
To stej na přikład čěšćina a pólšćina.

Naš institut je w Sakskej a Braniborskej.
Tu slědźa wědomostnicy a wědomostniki wo Serbach.
Chcemy přepytować, kak běše tehdy žiwjenje.
A tež kak je žiwjenje dźensa.
Za to zaběramy so ze serbskimi stawiznami, rěču a dalšimi temami.

Přeslědźamy tež dalše małe ludy a rěče w Europje.

Mamy serbsku knihownju a archiw.
Tu chowamy knihi a wažne podłožki.
Knihownja a archiw stej w samsnym domje kaž naš institut.

Pisamy knihi a nowinske artikle wo slědźerskich wuslědkach.
Organizujemy zarjadowanja a wustajeńcy w instituće.
A rěčimy z wjele ludźimi.
Chcemy jim wo našim slědźenju a wo Serbach rozprawjeć.

Serbšćina je nam cyle wažna.
Informacije na našej internetnej stronje namakaće tež serbsce.

Hdźe je Serbski institut?

Serbski institut je w Budyšinje.
Mamy běrowy tež w Choćebuzu.

W Budyšinje su:

• institut,
• knihownja a
• archiw za wažne dokumenty.

Adresa je Dwórnišćowa dróha 6.
Dom je jenož 200 metrow wot dwórnišća zdaleny.
Njeje bjez barjerow za ludźi z jězbnym stołom.
W domje su taflički za slepych a ludźi ze zbrašenjom widźenja.
Tak móža wšitko namakać.

Naš institut dóstanje nowy dom w centrumje Budyšina.
Tutón budźe bjez barjerow.
Traje pak někotre lěta, znajmjeńša hač do 2027.

Tež w Choćebuzu su naše běrowy w centru města.

Mamy tam dwě adresy:

1. Augusta Bebelowa dróha 82
2. Při hrodowej cyrkwi 2.

W samsnym domje na Augusta Bebelowej su druhe serbske zarjadnišća.
Tam móžeće so na přikład wo Serbach a jich stawiznach informować.
Dom je bjez barjerow za ludźi z jězbnym stołom.
Tam je lift.

Što namakaće na našej internetnej stronje?

Tu pokazamy, što na našej internetnej stronje w ćežkej rěči namakaće.

Meni cyle horjeka

Cyle horjeka na internetnej stronje steja wšelake sĺowa:

Móžeće na kóžde słowo kliknyć:

• • LOCHKA RĚČ: Tu móžeće lochku rěč wuzwolić.
  • STRONU PŘEDČITAĆ: Tu móžeće sej němske a serbske teksty předčitać dać.
  • ZWOBRAZENJE: Tu móžeće pismo a kontrast powjetšić.
  • HORNJOSERBSCE: Tu móžeće rěč wuzwolić. Małki płok pokaza, zo so  tam wuskakowacy meni schowa. Tam namakaće druhe rěče: němsce, delnjoserbsce a jendźelsce. Ale wšitke teksty we wšěch rěčach njedawaja.

Hłowny meni

We hłownym meniju namakaće informacije wo našim instituće.

Nalěwo widźiće naš logo.
Je přeco widźeć.
Jeli kliknjeće na njón, přińdźeće přeco na startowu stronu wróćo.

Pódla steja 6 menijowych dypkow:

• AKTUALNE
• INSTITUT
• SLĚDŹENJE
• CENTRALNA BIBLIOTEKA
• KULTURNY ARCHIW
• PUBLIKACIJE

Tam cyle naprawo widźiće dypk “PYTAĆ”.

Hdyž “PYTAĆ” njenamakaće, móžeće na mału lupu cyle horjeka kliknyć.

Tam móžeće za słowami abo mjenami pytać.
Napisajće słowo do pytanskeho pola a stłóčće na enter abo kliknjeće na lupu.

Aktualne

Tu čitaće nowosće wo našim dźěle.
Namakaće tu tež terminy zarjadowanjow.
Nimo toho steja tu informacije za nowiny.

Dalše nowosće na druhim městnje

Mastodon a Bluesky su dalše kanaly za nowostki w interneće.
Druhdy wotkrywaja slědźerjo a slědźerki něšto wosebje zajimawe.
Na přikład wo stawiznach Łužicy.
Łužica, to je kónčina w Němskej, Pólskej a Čěskej.
Wozjewimy tute teksty na swójskej internetowej stronje.
Tuta rěka pola nas “Blog”.
Klikńće tu, hdyž chceće naš blog nětko widźeć!

Móžemy Wam tež nowostki přez e-mejlku pósłać.
Druhe słowo za to je newsletter (serbsce: wokolnik).
Za njón móžeće so přizjewić. Za to hladajće w delnim meniju.
Klikńće tu, hdyž chceće so nětko přizjewić.

Institut

Tu namakaće informacije wo našim instituće a ďźele.

Mjez přistajenymi je lisćina wšitkich sobudźěłaćerkow a sobudźěłaćerjow.
Hdyž na mjeno kliknjeće, slěduja dalše informacije.
Na přikład zhoniće, na kotrych projektach wědomostnicy slědźa.
Abo kotre teksty a knihi su hižo pisali.

Mjez gremijemi zhoniće, kak smy organizowani:

• Towarstwo: Naš institut je tež towarstwo. Tu widźiće, štó w towarstwje sobu dźěła.
• Wědomostna přirada: To su wědomostnicy a wědomostnicy, kotrež nas poradźuja.
• Kuratorij: To su politikarjo a druzy fachowi ludźo. Woni rozsudźa wažne wěcy za institut.

Mjez poskitkami namakaće informacije k našim poskitkam. Tute su:

• Rěčny kurs serbšćiny w lěću, kotryž wotměwa so kóžde druhe lěto
• slědźerske přebytki za wědomostnikow, kotřiž chcedźa pola nas slědźić a dźěłać
• praktikumy, kotrež poskićamy

Dawaja tež wjele dalšich informacijow.

Slědźenje

W tutym wobłuku zhoniće,
wo kotrych temach slědźimy.

Jedne ćežišćo je kulturna wědomosć.
Zaběramy so z serbskim žiwjenjom.
Kak je so serbska kultura přeměniła?
A kak wupada serbske žiwjenje dźensa?

Druha wažna tema je rěčespyt.
Tu dźe wo serbsku rěč: serbšćinu.
Wona dźěli so do hornjoserbšćiny a delnjoserbsćiny.
Slědźimy, kak so wobě rěči rěčitej a pisatej.
A kotre serbske dialekty eksistuja.

Dawaja hišće druhe slědźerske temy a wjele dalšich informacijow.

Wot 2022 eksistuje na Serbskim instituće w Choćebuzu tež wotrjad za regionalne wuwiće a škit mjeńšinow.
Wón so stara wo žiwjenje serbskeje a serbskeje mjeńšiny w dźensnišej towaršnosći.

Wotrjad ma dwaj hłownej nadawkaj:

Delnjoserbšćinu skrućić a serbsku kulturu spěchować.
Sobudźěłacy dźěłaja z mnohimi partnerami hromadźe a slědźa.
Woni přirunuja tež Serbow z druhimi mjeńšinami po cyłym swěće, zo bychu jedyn wot druheho wuknyli.
Přepytuja tež, hač politika dobre za Serbow rozsudźa.

Centralna biblioteka

W našej knihowni móžeće knihi wo Serbach a jich stawiznach čitać a wupožčić.
Mamy fachowe knihi, nowiny kaž tež serbske romany a stawiznički.
Wjele knihow su w druhich rěčach, na přikład pólšćina abo čěšćina.
Nimo toho eksistuja knihi serbskich spisowaćelow a spisowaćelkow.
Dohromady su to wjace hač 100 tysac časopisow a knihow.

Kulturny archiw

W archiwje chowamy wažne podłožki.
Woni pochadźeja wot serbskich politikarjow, wědomostnikow a wuměłcow.
Tež mnohe papjery towarstwow su pódla.
Wosebje zajimawe su mnohe fota, plakaty a listy w archiwje.

Biblioteka a archiw stej zjawnej.
To rěka, kóždy móže to wužiwać.
Pola archiwa dyrbiš so do toho přizjewić.
Wotewrjenske časy namakaće tu: (Link k „ćežkej“ stronje).

Biblioteka a archiw stej w Budyšinje, w samsnym domje kaž naš institut.

Móžeće tež w interneće pohladać, kotre knihi a časopisy pola nas eksistuja.

Publikacije

Tu widźeće, kotre knihi a zešiwki wozjewjamy.
Dawa wjele jednotliwych knihow a prawidłownych zešiwkow.
To su na přikład:

• „Lětopis“
• „SPISY“
• „Mały rjad“

Knihi, zešiwki a dalše informacije pod online-publikacijemi
móžeće sej hnydom w interneće wobhladać.

Delni meni

Cyle deleka na našej internetnej stronje dawe hišće meni.

Tam pytaće tute informacije:

dolnoserbski.de

Tutón link wjedźe k internetnej stronje wo delnjoserbskej rěči.
Tu namakaće słowniki a wjele dalšich informacijow.
Nimo toho je wjele nahrawanjow, hdźež ludźo delnjoserbsce rěča.

hornjoserbsce.de

Tutón link wjedźe k internetnej stronje wo hornjoserbskej rěči.
Tu namakaće słownik a dalše informacije.

Eksistuje radijowe wusyłanje pola MDR.
Tam so tež wo serbskej rěči rěči.
Na přikład, kak so němske słowa do hornjoserbšćiny přełožuje.
Tute přinoški rěkaja „Rěčne kućiki“.
Wone so na hornjoserbsce.de hromadźa.

sorabicon.de

Tuta internetowa strona informuje Was wo wubranych temach serbskeje kultury a stawiznow.
Prawidłownje wozjewjamy nowe wuslědki našeho slědźenja.
Eksistuje tež leksikon.
Tu rozłožujemy wjace hač 200 wažnych słowow ze stawiznow a kultury Serbow.
Nimo toho móžeće za knihami pytać.

blog

Na tutej internetnej stronje wozjewjamy wjacekróć wob lěto wědomostne teksty.
Dźe wo stawizny Łužicy, tež w Čěskej a Pólskej.

Mastodon a Bluesky

Tež w socialnych medijach su nowosće wo našim instituće.
Našej Mastodon a Bluesky profilaj rěkataj: “@serbskiinstitut”
Klikńće rady na jedyn z dweju slědowaceju linkow:

• Mastodo
• Bluesky

Wokolnik

Rozpósćelemy wjacekróć wob lěto nowostki přez e-mejlku. To rěka husto tež “newsletter” (serbsce: list z nowostkami).
Za tutón wokolnik móžeće so tam přizjewić.

Medije

Tu steja informacije za nowinarskich ludźi.
Woni dźěłaja pola nowiny, při radiju, při telewiziji abo pola druhich medijow.

Kontakt

Tu nas direktnje docpějeće.

Impressum

Tu čitajće, štó je tutu internetnu stronu tworił.

Škit datow

W tutym wobłuku informujemy Was wo temje datowy škit.

Daty su informacije.

Hdyž sće na našej internetowej stronje, dóstawamy awtomatisce daty wot Was.

Na přikład:

• hdy sće na internetnej stronje był,
• z kotrym programom do interneta póńdźeće,
• a wjele wjace.

Druhdy dóstawamy tež druhe daty wot Was.
Na přikład, dokelž sće kontaktny formular na internetnej stronje wužiwali.

Dawaja w Němskej a w Europje zakonje a prawidła,
kak dyrbja so daty škitać.
Mamy so po tutych zakonjach a prawidłach.
Kak dokładnje, rozjasnjamy w menijowym dypku datowy škit. (Link k ćežkemu tekstej)
Tam móžeće tež Waše dokładne prawa přečitać.
A hdźež móžeće so hóršić.

Mamy někoho, kiž je za datowy škit zamołwity.
Jeli maće prašenja, nałožujće so:

Knjez Steve Vetter
Schanzenstr. 17
01097 Dresden
Telefon: 0173 8947506
E-mejlka: steve.vetter@vc-datenschutz.de

Wozjewjenje k bjezbarjernosći

Barjery su zadźěwki.
Chcemy, zo tež ludźo ze zbrašenjom naša internetna strona bjez zadźěwkow wužiwać móc.

Na přikład:

• slepi ludźo,
• Ludźo, kotřiž móža špatnje widźeć,
• hłuchi ludźo,
• ludźo, kotřiž lochku rěč trjebaja.

Dawaja zakonje za bjezbarjerne internetne strony.

Za nas płaća tute zakonje:

• Zakoń za inkluziju Sakska (“Inklusions-Gesetz Sachsen”)
• Zakoń bjez barjerow wo webstronach Sakska (“Barrierefreie-Websites-Gesetz Sachsen”)

Sće barjery na našej internetowej stronje namakał?
Tu móžeće so hóršić:

Serbski institut z.t.
Dwórnišćowa dróha 6
02625 Budyšin

Kontakt:
telefon: 03591 – 4972 – 0.
telefax: 03591 – 4972 – 14
e-mejlka: si@serbski-institut.de
internet: www.serbski-institut.de

Je tuta internetna strona bjez barjerow?

To runje přepruwujemy. Wuslědki budźemy tu wozjewić.

Městno přesadźenja

Sće pola nas hóršił, ale ničo njeje so stało?
So čujeće wróćo stajeni, dokelž naša internetna strona bjez barjerow za was njeje?

Potom móžeće so městnu přesadźenja dowěrić:

Zarjad krajneho społnomócnjeneho
za inkluziju ludźi ze zbrašenjemi
městno přesadźenja
dr. Kirstin Wappler
Archiwowa dróha 1
01097 Drježdźany
telefon: 0351 – 564 – 10717
telefax: 0351 – 564 – 10999
e-mejlka: durchsetzungsstelle@sk.sachsen.de
internet: www.durchsetzungsstelle.sachsen.de

Hdy smy tute wujasnjenje činili?

Tute wujasnjenje je wot 06.12.2021.
Smy ju naposledk na 06.12.2021 přepruwowali.