Budyšin - 16.08.2023

Prěnje wuslědki ewaluacije rěčneho stawa na serbsko-němskich 2plus-šulach předstajili

Na fachowym dnju 2plus srjedu, dnja 16. awgusta w Slepom předstaji rěčespytnica dr. Jana Šołćina prěni raz zjawnje wuslědki z pilotoweje fazy ewaluacije rěčneho stawa na třoch serbsko-němskich šulach.

Lětny forum 2plus je zarjadowanje Sakskeho statneho ministerstwa za kultus a Krajneho zarjada za šulu a kubłanje w kooperaciji z Rěčnym centrumom WITAJ Budyšin, kotrež wotmě so lětsa w Němsko-serbskim šulskim kompleksu Slepo. Wusměrjeny je forum na wučerjow, kotrymž skića nimo přednoškow a dźěłarničkow platformu za wuměnu.

Lětsa běše jedne z centralnych ćežišćow zetkanja prezentacija wuslědkow loni w septembrje zahajeneje ewaluacije rěčneho stawa na serbsko-němskich šulach, kotrež po koncepće 2plus dźěłaja. Dr. Jana Šołćina, rěčespytnica při Serbskim instituće a wjednica projekta, předstaji koncept, metodiku kaž tež wubrane wuslědki z pilotoweje fazy.

Cyłkownje 109 šulerjow 9. lětnika Serbskeho gymnazija w Budyšinje, Serbskeje wyšeje šule “Michał Hórnik” we Worklecach a Serbskeje Wyšeje šule “Dr. Marja Grólmusec” w Slepom su so w pilotowej fazy dlěšodobneho projekta na zakładźe rěčneho certifikata niwowa B1 w hornjoserbšćinje testowali. Rěčespytnica Jana Šołćina předstaji přitomnym bytostne wuslědki rozprawy, kotruž bě projektowa skupina w minjenych měsacach nadźěłała. Nimo toho su so z pomocu naprašnika prěni raz wubrane rěčnobiografiske daty zběrali, zo bychu so wuslědki wotpowědnje zarjadować dali.

Rěčna biografija

Podźěl šulerjow rěčneje skupiny A, kotřiž wužiwaja serbšćinu w swójbje a we wšědnym dnju, wučinja 45 procentow. Podźěl šulerjow z rěčneje skupiny B z měšanych staršiskich domow wučinja 24 procentow. A podźěl šulerjow z rěčneje skupiny C, pola kotryž je kontaktny čas zwjetša na institucionelne přiswojenje rěče wobmjezowane, wučinja 31 procentow.

Kotry rěčny staw docpěja šulerki a šulerjo 8. lětnikow we wobłukach zrozumjaceho słuchanja a čitanja, rěčenja a pisanja?

(W šulskim lěće 2022/23 su so pandemije dla 9. lětniki přepytowali.)

Jana Šołćina zdźěli, zo je spektrum docpětych dypkow jara šěroki. Tak wotpowěduje najwyša docpěta hódnota 79 wot 80 móžnych dypkow a najniša 11 dypkam. Přiwšěm posudźuja projektowi sobudźěłaćerjo přerěznu hódnotu wšitkich šulerjow z 59,1 dypkami jako solidnu. Dale wobswětli rěčespytnica w swojim přednošku wuslědki jednotliwych kompetencnych wobłukow, kotrež běchu so we wobłuku ewaluacije pruwowali. Tu zwěsći projektowa skupina, zo su šulerjo w zrozumjacym słyšenju najlěpje wotrěznyli, najšpatnišo w zrozumjacym čitanju. Wuzběhnyć ma so tohorunja wosebje šěroki spektrum wuslědkow we wobłukomaj rěčenja a pisanja. Tu sahaja wuslědki wot połneje ličby dypkow hač k 0 dypkam.

Docpěja šulerki a šulerjo 8. lětnikow niwow B1 Zhromadneho europskeho referencneho ramika?

(z diferencowanymi wuprajenjemi k cyłkownemu wobrazej, šuli, rjadowni a rěčnej skupinje)

Cyłkownje 71,74% šulerjow su rěčny certifikat niwowa B1 wobstali, wot toho 51,1% z predikatom “jara derje”, 9,8% z “derje”, a stajnje 5,4% ze “spokojace” a “dosahace”. Nimo toho wuńdźe z rozprawy, zo su wšitcy maćernorěčni šulerjo, potajkim šulerjo rěčneje skupiny A wobstali. Z rěčneje skupiny B běchu to 80% šulerjow a z rěčneje skupiny C 26,67%.

Facit

“Wuslědki ewaluacije wobkruća po měnjenju našeje projektoweje skupiny koncept “2plus” jako solidny koncept němsko-serbskeho respektiwnje serbsko-němskeho přiswojenja rěče”, zwěsći Jana Šołćina.

Kak dale?

Wuslědki, kotrež měrja so na jednotliwe šule, budźe projektowa skupina w septembrje šulskointernje předstajić a rozrěčeć. K tomu su wědomostnicy diferencowane didaktisko-metodiske doporučenja sformulowali.
Nimo wudźěłanja koncepta za přichodny přechod ewaluacije, chce projektowa skupina předewšěm wěste nadawki statistisce předźěłać, pozběhowanske instrumenty přiwótřić, kaž tež digitalne přewjedźenje wěstych nadawkow sobu zapřijeć. Wot lěta 2023 sem ma so potom rěčny staw prawidłownje pola šulerkow a šulerjow 8. lětnika zwěsćić. Potrjechi to sydom šulow w serbskim sydlenskim rumje we Swobodnym kraju Sakska.

Powšitkownje k projektej

Projekt ewaluacije w nadawku Sakskeho ministerstwa za kultus, kotrež je zdobom financielnje spěchuje, přewjedu rěčespytnicy Serbskeho instituta w Budyšinje, dr. Janu Šołćinu, dr. Leńku Šołćic a Jana Bogusza. Tohorunja na projekće wobdźělena je Manuela Smolina, sobudźěłaćerka Rěčneho centruma WITAJ, kotraž je z jeje teamom mjez druhim za nadźěłanje testow za certificěrowanja serbskorěčnych kompetencow zamołwita. Dalši projektni partnerojo su kubłanscy wědomostnicy Lipšćanskeje uniwersity prof. Jonas Flöter a Anna Baunackowa kaž tež statistikar dr. Christof Nachtigall z uniwersity w Jenje. Zdobom podpěruje Krajny zarjad za šulu a kubłanje kompleksne přepytowanje koncepcionelnje.