8./9. maja: Europejske mjeńšynowe rěcy zazněju w Chóśebuzu
W Chóśebuzu zmakaju se fachnice a fachniki rěcnego planowanja z cełeje Europy
Dnja 8. a 9. maja 2025 zejdu se na pśepšosenje Serbskego instituta w Chóśebuzu zastupnice a zastupnikow dwanasćo mjeńšynowych rěcow z pódwjacorneje a srjejźneje Europy na mjazynarodnej konferency “Language revitalisation planning: structures and processes” (Rěcne planowanje: struktury a procese). We fokusu konferency stoj pšašanje, z kótarymi strukturami a procesami móžo se rěcne planowanje derje organizěrowaś: Co móžo serbska Łužyca z rewitalizacije wobgrozonych rěcow w drugich europejskich mjeńšynowych regionach wuknuś?
“Mjazynarodne nazgónjenje pokazujo, až móžo koordiněrujuca instanca měś rozdźělne formy a struktury”, groni sociolinguistka dr. Anastasija Kostiučenko-Kessler ze Serbskego instituta. “Togodla jo wažne, jadnotliwe lěpšyny a njelěpšyny znaś, aby mógali teoriju a praksu rěcneje rewitalizacije zwězaś.”
Sedym fachowych pśednoskow ekspertkow a ekspertow z pódwjacorneje a srjejźneje Europy pśedstaja wuproběrowane napšawy k institucionelnemu rěcnemu planowanju, mjazy drugim z Waliziskeje, Irskeje, Kupy Man, Ladiniskeje a Bretońskeje. Mimo slěźarjow wobźěliju se teke praktikaŕki a praktikarje, kótarež gótuju rěcnu politiku zgromadnje ze statnymi městnami a ciwilneju towarišnosću. Konferenca měri se na zajmowany fachowy publikum. Zarědowanje wótmějo se w engelskej rěcy a se online pśenjaso. Konferencu zarědujo wótźělenje za regionalne wuwiśe a mjeńšynowy šćit Serbskego instituta z wobźělenim ZARI – seśi za serbsku rěc a regionalnu identitu.
Ku konferency su se teke friziske a dolnonimske koleginy a kolegi pśizjawili. Měto Nowak ze Serbskego instituta wuzwigujo: “Ta wuměna jo wažna. Rěcne planowanje jo za zastupjarjow wšych mjenjej powědanych rěcow w Nimskej hyšći njeznaty kraj. Śim wažnjej jo glědajucy na rěcy ako na górno- a dolnoserbšćinu, aby glědali teke na nazgónjenja drugich.”
Aby sebje na městnje wobraz wó rěcnem planowanju w Irskej cynili a do konstruktiwneje wuměny pśišli, jo wótźělenje w aprylu pśewjadło fachowu ekskursiju do Galwaya/Gaillimha. Ako zarownański woglěd pśedstajijo něnto na konferency zastupnik irskeje rěcneje planowaŕskeje organizacije Údarás na Gaeltachta irske nazgónjenja.
Wobej rěc planujucej projekta – masterplan za dolnoserbsku rěc a seś ZARI – spěchujotej se pśez Załožbu za serbski lud ze srědkow zwězkowego ministaŕstwa nutśikownego a za domownju na zakłaźe wobzamknjenja Nimskego zwězkowego sejma.