Update: Serbski kulturny register
20. nowembra jo Serbski institut wózjawił drugu, aktualizěrowanu wersiju koncepta za Serbski kulturny register (SKR). Ten samy wordujo na 27. nowemberje 2025 z pśednoskom we Serbskem muzeumje pśedstajony.
Serbske kulturne derbstwo jo bogate a ma wjele formow, kótarež su rozšyrjone we cełej Łužycy a teke zwenka njeje. Mobilne objekty laže we archiwach, wjelikich a małych muzejach, buŕskich śpach a pó źělach we priwatnych zběrkach. Kak wóni se tam chowaju, kak derje su wuslěźone a wopisane a lěc su pśistupne – to jo wjelgin wšako; spektrum dosega wót pśikładnych až k prekernym wobstojnosćam. Wjele namakajo se nadalej jano we analognej formje na měsće chowanja. Transformacija do digitalnego swěta ma centralny wuznam za zdźaržanje a widobnosć takich objektow w pśichoźe; wóna stoj pak za wětšy part akle na zachopjeńku. Taki nadawk móžo serbski lud jano gromaźe a pśez dlejšy cas wugbaś. Serbski institut jo ten proces w zachadnych lětach nawjedował a ma trjebnu ekspertizu, aby jen dalej wjadł a z wuspěchom dokóńcował, frelich we wuskej kooperaciji a se wótgłosujucy z wjele institucijami, ako jomu te daty dawaju.
Ten register dej wordowaś wobšyrny digitalny katalog, ako to wěźenje wót serbskego kulturnego derbstwa centralnje a we standardizěrowanej formje zawěsćijo a w interneśe k dispoziciji stajijo. Zrownju z tym buźo wón słužyś ako walidny datowy zakład za źělne digitalizěrowanje tych objektow samych (z pomocu Centruma za digitalizaciju, ako rowno nastawa) a za kuratěrowane prezentacije wuzwólonych digitalnych dobytkow. Wužytk digitalizěrowanja serbskego kulturnego derbstwa pśipadnjo teke muzejam, buŕskim śpam a archiwam, kótarež te analogne originale chowaju a rozpokazuju.
Ten SKR dej se naglědaś ako słužbywugbajuca centrala, ako zwěžo institucije a aktery, kótarež zastoje wšakorake zběrki serbskego kulturnego derbstwa. We wobšyrnem systemje budu jich dobytki, ako se chowaju na wšakich městach, prědny raz do dalokeje měry widobne. To kradu woblažcyjo wšykne pśirownujuce rešerše (abo we wjele padach je zewšym akle zmóžnijo). Wušej togo nastanjo z registerom techniski zakład, ako jo trjebny za modernu online-prezentaciju serbskeje kultury we pśichoźe.
Ten SKR buźo swójo źěło wugbaś we dialogu z datowymi partnarjami, kótarež budu – wótwisnje wót měry jich wobźělenja na tom registeru – ten tam pokazany spektrum serbskego kulturnego derbstwa sobu wustajiś.
- internetowy bok k pśednosku na 27. nowemberje 2025: “Pśichod serbskego kulturnego derbstwa”
- direktny link ku “Konceptoju za Serbski kulturny register (SKR)”, awtora: Robert Lorenc, Alf-Christian Schering, kóńcna redakcija: Hauke Bartels