Serbski institut stara se wó mjeńšynowu perspektiwu we aktuelnem procesu pśipóznaśa swětowego derbstwa w Łužycy
Druga faza źěła na iniciatiwje za swětowe derbstwo UNESCO “Łužyska krajina něgajšnych wuglowych jamow” jo se zachopiła: We tych dnjach su se prědny raz zmakali wšykne partnarje projektowego zwěstka “Wuwijanje strategije a managementa za iniciatiwu pśipóznaśa łužyskich něgajšnych wuglowych jamow ako swětowe derbstwo (LIL-SME)”, mjazy nimi teke Serbski institut (SI).
Akle srjodu (12. oktober) jo projektowa koordinatorka Lea Brönner wót chóśebuskego Institute for Heritage Management pśedstajiła to pśedewześe w Lauchhammeru pśed brunicowym wuběrkom kraja Bramborska.
K projektowym partnarjam słušaju, pósporomje IHM a Serbskego instituta, Institut za nowu industrijowu kulturu w Chóśebuzu (INIK), Bramborska techniska uniwersita Chóśebuz‒Zły Komorow a turistiski zwěstk Łužyske jazorišća z. T. Ten projektowy zwěstk spěchujo se w ramiku iniciatiwy “Wužywanje zemje ‒ inowacija‒ Łužyca” wót Zwězkowego ministaŕstwa za kubłanje a slěźenje (BMBF). To spěchowanje stanjo se we ramiku programa “Pśeměnjenje pśez inowaciju w regionje” (“Wandel durch Innovation in der Region”, skrotka WIR!). Oficielny start togo dwěapołlětnego projekta (ak dej traś do kóńca februara 2025) jo był 1. september.
Z projektom “Trajuce implementěrowanje serbskich pótrjebnosćow a ekspertizow we procesu pśipóznaśa swětowego derbstwa” pśewóźujo Serbski institut pśiduce kšocenje na droze pśipóznaśa łužyskich wuglowych jamow ako swětowe derbstwo. Mjazy drugim jo wón gromaźe z IHM a INIK pśigótował ewaluaciju pśez fachowu pśiradu, kótaraž raźi Konferency kultusowych ministarjow (KMK). Serbski institut buźo pśiducych mjasecach dalej wjasć kulturnohistoriske slěźenja k wucynkam terganja jsow a buźo dialog ze serbskeju zjawnosću intensiwěrowaś. (Fachowa pśirada buźo až do kóńca lěta 2023 wušej 20 póžedanjow Zwězkowych krajow gódnosćiś a raźiś Konferency kultusowych ministarjow pśi rozsuźenju. We slědnem poł lěśe su zastupniki pśirady na měsće se wopóznali ze wšyknymi póžedanjami – to jo wažny kamušk we dłujckem a žurniwem procesu.)
Serbski institut nawěžo stakim direktnje na swój pśedchadny projekt, ako jo źěł kšywowego projekta “LIL – swětowe derbstwo”: “Linije serbskich tradicijow we kulturnej krajinje Łužyca” (dokóńcowany w decemberu 2021). We tom kšywowem projekśe su projektowe partnarje potencial łužyskich wuglowych jamow ako swětowe derbstwo UNESCO pśespytowali a z tym zrownju technologiske a kulturelne wósebnosći něgajšneje górnistwoweje krajiny pśeslěźili. Ten nejwažnjejšy rezultat teje proce jo było póžedanje wó pśiwześe łužyskich něgajšnych wuglowych jamow do tentatiwneje lisćiny za swětowe derbstwo UNESCO. Bramborske ministaŕstwo za góspodaŕstwo, slěźenje a kulturu (MWFK) jo to póžedanje we zgromadnem źěle ze sakskim Ministaŕstwom za regionalne wuwiśe na 29. oktoberu 2021 Konferency kultusowych ministarjow pśepowdało – w nimskej, engelskej, górnoserbskej a dolnoserbskej rěcy. K tomu jo se w maju 2022 wudała publikacija KULTUR[tagebau]LANDSCHAFT, kótaraž glěda ze wšakich perspektiwow na fenomen “krajina něgajšnych wuglowych jamow”.
Ekspertce, na kótarejž móžośo se wobrośiś:
- Jenny Hagemann, Serbski institut: jenny.hagemann@serbski-institut.de
- Lea Brönner, Institute for Heritage Management w Chóśebuzu: broenner@heritage-management.com
Dalšne informacije k cełkownemu projektoju: heritage-management.com